نقشه و مسیریاب نشانچگونه سریع ترین مسیر را انتخاب می کند؟
نشان در جریان الکامپ۹۸ جزئیات بیشتری از سازوکار سرویس نقشه و مسیریاب خود در اختیار علاقهمندانگذاشت.
نقشهو مسیریاب نشان که امسال برای اولینبار در الکامپ حضور یافته بود، ازطریق غرفهی خود در سالنالکام استارز (سالن ۸ و ۹) با بازدیدکنندگان ارتباط داشت. در سومین روز برگزارینمایشگاه، نشان در جریان ارائهای در سالن ۷ در حضور محسنپورسیدآقایی، معاون حملونقل و ترافیک شهرداری تهران، از جزئیات فنی و نحوهیکارکرد سرویس نقشه و مسیریاب خود پرده برداشت.
در همان ابتدای ارائه،مصطفی جلمبادانی، معمار فنی مسیریاب نشان، به توضیح یکی از اصلیترین پرسشهایی کهممکن است ذهن هر کاربری را بهخود مشغول کند پرداخت: اینکه مسیریاب چگونه وضعیتترافیکی مسیر انتخابی کاربر را مشخص میکند.
بهگفتهی جلمبادانی،اگرچه نشان وضعیت لحظهای ترافیک و سرعت خودروها در مناطق مختلف شهری را در اختیاردارد، اما این اطلاعات بهتنهایی برای مسیریابی کافی نیست. هنگامی که کاربر مسیریرا در اپلیکیشن نشان انتخاب میکند، وضعیت ترافیکیِ نمایش داده شده در نقاط مختلفمسیر (که بسته به سنگینی ترافیک با رنگهای سبز و قرمز مشخص میشود)، وضعیت آننقطه در همان لحظه نیست؛ بلکه آنچه مسیریاب به کاربر نشان میدهد، پیشبینی وضعیتترافیکی منطقه هنگام رسیدن کاربر به آنجا است. معمار فنی مسیریاب نشان برای روشنترشدن منظور خود اینگونه توضیح داد:
فرض کنید الان، ساعت ۱۲:۴۰ دقیقه از همینجا[محل نمایشگاه] به سمت آزادی مسیریابی کنیم. اگرچه میدانیم همین حالا وضعیتترافیکی در آزادی چگونه است، اما احتمالا ۴۰ دقیقهی دیگر به مقصد خواهیم رسید وتا آن موقع وضعیت ترافیکی آزادی تغییر خواهد کرد. برای همین لازم است که ما ترافیکرا پیشبینی کنیم.
سرویس نقشه و مسیریابنشان برای پیشبینی وضعیت ترافیک در نقاط مختلف مسیر، علاوه بر استفاده از دادههایروز، از دادههای قدیمی در بازههای زمانی مشابه نیز استفاده میکند. جلمبادانی میگوید:
برای مثال، ترافیک یک منطقه در ساعت ۱۲:۴۵ دقیقهیروز شنبه، بهاحتمال زیاد شبیه به ترافیک همان منطقه در ساعت ۱۲:۴۵ دقیقهی شنبهیگذشته خواهد بود.
مسیریاب باید بتواند وضعیت ترافیکی مقصد را قبل از رسیدن به آن پیشبینیکند
اما همانطور که درادامهی ارائه اشاره شد، پیشبینی وضعیت ترافیکی تنها با اتکای صرف به الگوهایتکرارشونده و سوابق تاریخی ترافیکی نیز چندان دقیق نخواهد بود؛ چرا که عوامل پیشبینینشدهای مانند تغییر وضعیت جوی نیز ممکن است بر وضعیت ترافیکی تأثیر بگذارند. نکتهیجالب دیگر این است که تغییرات جوی تأثیر یکسانی بر وضعیت ترافیکی در نقاط مختلفشهر نمیگذارند. برای مثال بارندگی ممکن است در شمال شهر تهران باعث ایجاد ترافیکشود و در جنوب تهران تغییری در وضعیت ترافیکی ایجاد نکند. این تفاوت بین شهرهایمختلف ایران نیز صدق میکند. به همین دلیل است که مسیریاب نشان شهرهای ایران را«منطقهبهمنطقه و محلهبهمحله» تفکیک کرده و وضعیت ترافیکی هرکدام از این مناطقرا با درنظر گرفتن شرایط خاص خودشان پیشبینی میکند.
در ادامهی ارائه،مباحث مطرح شده رنگوبوی فنیتری بهخود گرفت. بهگفتهی معمار فنی نشان، سرویسمسیریاب برای اینکه بتواند با الگوهای ترافیکی منحصربهفردِ مناطق مختلف شهریآشنا شود، از «الگوریتمهای پیشرفتهی یادگیریماشینی» استفاده میکند. برای مثال الگوریتمهای نشان بااستفاده از دادههای ترافیکی و سوابق سفر، شبیهترین وضعیت ترافیکی گذشتهی یکمنطقه را در زمانی خاص پیدا میکند. پس از مشخص شدن شبیهترین زمان، وضعیت ترافیکی۳۰ دقیقهی آیندهی مسیر، براساس وضعیت ترافیکی آن منطقه در زمان متناظر (۳۰ دقیقهپس از شبیهترین وضعیت ترافیکی در گذشته) پیشبینی میشود.
اما پیشبینی نهاییبهترین مسیر، نمیتواند تنها به پیداکردن الگوهای ترافیکی هفتگی متکی باشد. معمارفنی نشان در اینباره گفت:
گاهی اوقات اتفاقات غیر نرمالی رخ میدهد؛ مانندوقتی که در یک منطقه تصادفی رخ میدهد، یا مثلا همین امروز که در اینجانمایشگاه الکامپ برگزار شدهاست. امروز وضعیت ترافیکی منطقه دیگر شبیه به شنبهیهفتهی گذشته نیست. ما باید در چنین مواقعی باتوجه به دادههایی که به دستمان میرسد،سریع متوجه شویم که جایی با پیشبینی ما تفاوت پیدا کرده است.
جلمبادانی در ادامه ازضرورت واکنش سریع مسیریاب به رویدادهای ترافیکی غیرمنتظره گفت. بنا به این ضرورت،مسیریاب نشان هر ۱۰۰ ثانیه حجم زیادی از دادههای ترافیکی را پردازش میکند تادرصورت پیداکردن الگویی غیرطبیعی، کاربران را هرچهسریعتر به مسیری کمترافیکترهدایت کند. چنین محاسباتی که لازم است هر ۱۰۰ ثانیه تکرار شوند، به توان پردازشیبسیار بالا و انرژی زیادی نیاز دارد. نشان برای کاستن از چنین بار پردازشی، ازروشی بهنام «مسیریابی دینامیک» استفاده میکند.
در پایان، معمار فنینشان از ویژگی جدید و در دست توسعهای خبر داد که قرار است بهزودی به اپلیکیشنمسیریاب نشان اضافه شود. این ویژگی با بررسی رفتار رانندگان، متوجه میشود کهکاربران چه راههایی را به مسیرهای پیشنهادی نشان ترجیح میدهند و درصورت تداوماین رفتار، اپلیکیشن نیز از آن پس همان مسیر را پیشنهاد خواهد داد.